به یاد علیرضا اعظم‌جاه

بیست و سوم آذر مصادف است با ششمین سال‌مرگ علیرضا اعظم جاه؛ هنرمندی که پیش از شناخته شدن فراموش شد.
در پاییز رفت در آذرماه. علی حاتمی هم در آذر رفت، محمد عاصمی هم، بابک بیات هم، سید خلیل هم.

همین دیروز بود انگار نه همین چند ساعتِ پیش، حدود شش صبح که پیام‌گیر تلفنم صدای لرزانت را ضبط کرد:
- عمو حسین هنوز بیداری؟...
من خواب بودم؛ بیدارم کردی و... رفتی.
خواب را از چشمانم ربودی...
چه رنجنامه‌ای بود زندگی کوتاه‌ات. ده‌ها متن و نوشته‌ی اجرا و چاپ نشده (به جز مرگ پایان کبوتر نیست که آن هم تبدیل شد به خاطره‌ی دردناک مرگ پایان کبوتر هست).
شش ماه تمرین، هر روز، روزی چهار ساعت، مرگ پایان کبوتر نیست بدون مجوز برای اجرای عمومی.
دو ماه تمرین هر روز در اداره تئاتر، یک شب خوشبخت بدون مجوز برای اجرای عمومی.
پنج جلسه تمرین در پارک و خانه‌ی اعضاء گروه، اندوهنامه‌ی افسانه‌خوانی بدون دریافت مجوز برای تمرین و اجرای عمومی.
چند ماه کار با کودکان محروم محله‌ی مولوی تهران، قصه‌ی دخترای ننه‌دریا تنها یک اجرای خصوصی برای جمعیت خیریه‌ی امام علی.
چند ماه نگارش و تمرین انفرادی، تابلو تابلوها فقط یک اجرای نیمه‌کاره‌ی خصوصی در اتاق‌ات برای من.
هرشب تا صبح نوشتن: مرد بزرگ، اندوهنامه‌ی افسانه‌خوانی، بُن، سه‌تار شکسته، تابلوتابلوها، یک شب خوشبخت، مرگ پایان کبوتر نیست... چقدر طرح و نوشته‌ی نیمه‌تمام و بی‌سرانجام...
هنوز به قول خودت بیست بهار از زندگی‌ات نگذشته بود که بیش از هشتاد طرح قصه، فیلمنامه و نمایشنامه داشتی. اما دریغ از چاپ شدن حتی در یک گاه نامه‌ی گمنام.
چندین فیلم کوتاه: دلقک، فرق فقر، سلطان غم، فریاد، چهل پلاستیکی... بدون هیچ نمایش و اکرانی در جشنواره ها.
کارنامه‌ای پربار ولی... ولی بدون مخاطب.
می گفتی: عمو حسین ما عادت کردیم کار کنیم و اجرا نریم. اما من می‌دانستم و می‌دانم که نه تو و نه من هیچ وقت عادت نکردیم کارهایمان اجرا نشود. می‌دانم که اندوه دوری از صحنه بغضی فروخورده شد و این بغض ندایی غمگین: گاه گاهی دل برای صحنه تنگ می شود... و عاقبت این بغض راه نفس‌ات را گرفت.
نمی دانم چرا در قطعه‌ای دور از قطعه‌ی هنرمندان آرمیدی. شاید این نیز (همانند آن دوسال انزوای آخر عمرت) اعتراضی به اوضاع نابسامان تئاتر بود. شاید ترجیح دادی انزوایت را سکوت غریبت را و تنهایی‌ات را همچنان حفظ کنی.
رفتی به قصه‌ها همان‌طور که خودت خواستی ((می‌خوام برم به قصه‌ها...)) رفتی اما همچنان هر روز، هر شب، هر ساعت و هر دقیقه‌ای در کنارم، در یادم و در جانم هستی.

حسین تفنگدار / پاییز ۸۸